1,2 mld zł na zeroemisyjne autobusy w drugim naborze programu „Zielony Transport Publiczny”.
Na podstawie Krajowego Plan Odbudowy (KPO) przyjętego przez Radę Ministrów, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wesprze kwotą 1,2 mld zł dokonywane przez samorządy zakupy autobusów elektrycznych i wodorowych. Wsparcie zostanie skierowane do miast, szczególnie mniejszych i tracących funkcje społeczno-gospodarcze, które borykają się z problemem smogu, jak również do samorządów, które eliminują zjawisko wykluczenia transportowego przez rozwój samorządowego transportu lokalnego.
Ogłoszony przez NFOŚiGW program priorytetowy „Zielony Transport Publiczny” wspiera rozwój bezemisyjnego transportu publicznego w Polsce. Jego celem jest obniżenie wykorzystania energii i paliw emisyjnych w publicznym transporcie zbiorowym, a także rozwój zielonej, inkluzywnej mobilności.
Nowy nabór w programie „Zielony Transport Publiczny” został dostosowany do warunków określonych w Krajowym Planie Odbudowy, który został przyjęty przez Radę Ministrów. Oprócz ograniczenia zanieczyszczenia powietrza poprzez rozwój zeroemisyjnego transportu publicznego celem programu jest przeciwdziałanie wykluczeniu transportowemu, szczególnie w regionach i miastach z wyzwaniami strukturalnymi.
Zeroemisyjne autobusy to lepsza jakość życia Polaków
– Zgodnie z Polityką Energetyczną Polski 2040, od 2025 r. każdy przetarg na autobus w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców dotyczyć będzie pojazdów zeroemisyjnych tj. elektrycznych lub na wodór Program „Zielony transport publiczny”, finansowany z KPO, będzie wspierał ten cel. To oznacza, że – mając na uwadze cykl życia autobusów miejskich – do 2030 roku w największych miastach nie powinny jeździć autobusy inne niż zeroemisyjne. – mówi minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka. – Możliwość korzystania z publicznego, a do tego ekologicznego transportu powinni mieć wszyscy – również mieszkańcy średnich i małych miast, w tym tracących funkcje społeczno-gospodarcze, jak również w regionach górniczych. Dlatego program w nowej odsłonie – zgodnie z KPO – przewiduje duże preferencje dla samorządów, które chcą rozwijać miejski oraz lokalny transport samorządowy – podkreśla minister Kurtyka.
Modernizacja taboru ma na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza: wprowadzane do floty ekologiczne autobusy będą zastępować te stare, szkodliwe dla ludzi i środowiska. Finansowanie z programu ZTP przełoży się na zmniejszenie emisji CO2 co najmniej o 18 416 ton/rok, ograniczenie emisji pyłów o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) o 0,052 ton/rok oraz ograniczenie emisji tlenków azotu o 13,611 ton/rok. Jednocześnie, dzięki skierowaniu środków do średnich i małych miast, pieniądze z KPO pozwolą zmierzyć się z problemem wykluczenia transportowego, które według różnych szacunków może dotykać od 11 do nawet 15 mln Polaków.
Jeden cel, różne możliwości
Ogłoszony dziś konkurs ma na celu wsparcie organizatorów publicznego transportu zbiorowego w nabyciu nowych zeroemisyjnych autobusów, w tym trolejbusów i autobusów zasilanych energią elektryczną i wytworzoną z wodoru oraz rozwój infrastruktury ładowania. Samorządy będą mogły ubiegać się o sięgające od 20 do 80% dofinansowanie na zakup lub leasing takich pojazdów i szkolenie kierowców oraz do 25% wsparcia na rozwój infrastruktury ładowania na własne potrzeby – budowę nowych lub modernizację istniejących stacji ładowania. Wysokość dofinansowania jest uzależniona m.in. od liczby mieszkańców oraz rodzaju organizowanego transportu publicznego. Na ten cel przeznaczono maksymalnie miliard złotych. Kolejne 200 mln zł to środki na pożyczki, służące finansowaniu ww. przedsięwzięć. Nabór wniosków będzie prowadzony w trybie konkursowym od 1 września do 20 grudnia 2021 r.
– Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej konsekwentnie realizuje działania na rzecz rozwoju elektromobilności, w szczególności w obszarze transportu publicznego. Obecnie finalizowane są negocjacje z wnioskodawcami w ramach pierwszego naboru w programie „Zielony transport publiczny”, a warunki wsparcia są dostosowywane do założeń KPO. W ramach drugiego konkursu programu „Zielony Transport Publiczny”, który NFOŚiGW planuje refinansować z KPO, udzielimy wsparcia dla samorządów na zakup ok. 760 nowych autobusów zeroemisyjnych, również na potrzeby samorządowego transportu lokalnego – komentuje prezes NFOŚiGW Maciej Chorowski.
KPO szansą na zrównoważony rozwój średnich i małych miast
Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz NFOŚiGW – zgodnie z założeniami KPO – oferują wsparcie na realizację inwestycji służących poprawie jakości życia mieszkańców w oparciu o zindywidualizowane plany zrównoważonego rozwoju. W tym celu została zainaugurowana inicjatywa „Miasto z Klimatem”, której celem jest wsparcie samorządów w zakresie programowania zrównoważonego rozwoju. Stalowa Wola jest dobrym przykładem miasta, które przystąpiło do tej inicjatywy, a dodatkowo już zainicjowało inwestycje z wykorzystaniem kilku programów finansowanych ze środków unijnych oraz krajowych – wystarczy wspomnieć, że w odniesieniu do finansowania NFOŚiGW były i są to inwestycje rzędu 200 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków NFOŚiGW stanowi ponad 75 mln zł. Miasto ubiega się także o dofinansowanie zakupu 6 elektrobusów i szkolenie obsługi w pierwszym naborze programu Zielony Transport Publiczny.
– Wspólnie z mieszkańcami Stalowej Woli konsekwentnie tworzymy miasto nowoczesne i ekologiczne. Jest to możliwe dzięki programom, które Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz NFOŚiGW uruchamia dla takich miast, jak nasze. Kluczowe znaczenie ma tutaj zmiana w transporcie publicznym. Dzięki dotacji wynoszącej blisko 13 milionów złotych, Stalowa Wola będzie dysponowała sześcioma ultra ekologicznymi autobusami elektrycznymi. To najlepsza promocja transportu publicznego – piękne, nowoczesne i ekologiczne autobusy. Dzięki tym środkom i wcześniejszym programom RPO, po naszym mieście będzie łącznie jeździło 16 autobusów elektrycznych. Dzięki środkom NFOŚiGW Stalowa Wola będzie liderem ekologicznego transportu zbiorowego – mówił prezydent Stalowej Woli Lucjusz Nadbereżny.
Dobre perspektywy dla zielonej rewolucji w transporcie
Modernizacja zbiorowego transportu publicznego w Polsce nabiera w ostatnich latach rozpędu, głównie dzięki finansowaniu ze środków publicznych. Elektryfikacja taboru postępuje w ujęciu statystycznym i geograficznym, o czym świadczą dane prezentowane przez organizacje branżowe. W tym roku po raz pierwszy w historii udział ekologicznych autobusów sięgnął prawie ¾ nowo zakupionych przez samorządy autobusów (146 z 203 zakupionych pojazdów). Dynamicznie postępuje elektryfikacja taboru – prawie połowa (92) z zakupionych autobusów to „elektryki”. Zakupione pojazdy będą sukcesywnie zasilały floty poszczególnych przewoźników, dołączając do ponad 530 autobusów elektrycznych już wożących pasażerów. Od początku 2021 roku zarejestrowano w Polsce 100 zeroemisyjnych autobusów, co w porównaniu z pierwszym półroczem 2020 r. oznacza wzrost o 49% r.d.r.