Ostatni etap prac w ramach projektu „Szuwar Warszawski”

Od ubiegłego roku Zarząd Zieleni realizuje w stolicy projekt „Szuwar Warszawski”, który ma chronić różnorodność biologiczną w mieście. Właśnie rozpoczęto najważniejszy etap projektu, czyli przywracanie naturalnego stanu zbiornikom i ciekom wodnym. W efekcie poprawią się warunki życia ptaków, płazów i innych zanikających gatunków zwierząt związanych z siedliskami wodnymi w Warszawie.

Renaturyzacja zbiorników i cieków wodnych obejmuje wiele działań przyjaznych dla przyrody. To m.in. odtwarzanie strefy naturalnej roślinności w stawach, tworzenie zastawek zatrzymujących wodę i wypłyceń, miejscowe rozbetonowanie czy wypłaszczanie skarp zbiorników.

Prace związane z „Szuwarem Warszawskim” prowadzone są w pięciu dzielnicach: w Śródmieściu, na Mokotowie, Ursynowie, Żoliborzu i Bielanach. Do renaturyzacji wybrano zbiorniki wodne, w których zanikają chronione gatunki zwierząt – w szczególności płazy. Proces odbudowy naturalnych warunków przyrodniczych poprzedziły liczne badania i ekspertyzy. Prace we wszystkich lokalizacjach powinny zakończyć się w tym roku.

Bieżące prace prowadzone w ramach projektu

Na terenach objętych projektem, w okolicach zbiorników i cieków wodnych, na bieżąco usuwane są inwazyjne rośliny: rdestowce, klony jesionolistne, orzechy włoskie czy robinie akacjowe. Obce gatunki roślin wypierają rodzime, typowe dla lasów łęgowych. W rezultacie niszczą środowisko, w którym występują chronione gatunki zwierząt.

W ramach projektu prowadzona jest czynna ochrona rybitwy czarnej na Jeziorze Powsinkowskim w Wilanowie. To rzadki i chroniony w Unii Europejskiej gatunek ptaka wodnego, dla którego Jezioro Powsinkowskie stanowi jedyne miejsce gniazdowania w Warszawie i okolicy. Dzięki umieszczonym na wodzie platformom lęgowym udało się utrzymać jego populację w stolicy.

Podobna platforma pokryta roślinnością pojawiła się też na Kanale Piaseczyńskim w Parku Agrykola. To całoroczne miejsce do spoczynku, żerowania i rozrodu ptaków oraz płazów. Ze sztucznej wyspy mogą korzystać m.in. wędrujące w stronę Wisły nurogęsi.

Renaturyzacja zbiorników wodnych

Latem tego roku ZZW przystąpiło do realizacji najważniejszego założenia projektu „Szuwar Warszawski” – do przywracania naturalnego stanu środowiska wybranych zbiorników i cieków wodnych w Warszawie. Do zbiorników wodnych, w których linia brzegowa została mocno przekształcona przez człowieka, wprowadzana jest roślinność przybrzeżna i szuwarowa. Taka roślinność oczyszcza wodę i robi to na tyle skutecznie, że nie trzeba podejmować dodatkowych działań. 

Jednym z zadań prowadzonych w ramach renaturyzacji jest budowa zastawek, które pomagają w retencji wody. Dzięki ograniczeniu odprowadzania wody z gleby poprawia się poziom wód gruntowych, a w efekcie zwiększa się zasób wód podziemnych. Najwięcej takich działań ZZW prowadzi w Lesie Kabackim. Jednostka zbuduje tu aż trzy zastawki na rowach odwadniających. Prace rozpoczną się w tym tygodniu. Odpływ wody w lesie w czasie suszy jest szczególnie dotkliwy dla roślin i zwierząt. Utrzymywanie terenów zabagnionych to jedna z form zapewniania im ochrony. Oczka wodne w otulinie rezerwatu przyrody stanowią prawdopodobnie najbogatszą ostoję płazów w Warszawie. Żyją w nich m.in. traszka grzebieniasta i kumak nizinny.

Zaawansowane prace renaturyzacyjne trwają na Żoliborzu w zbiornikach przy ul. Tołwińskiego – w tej lokalizacji prowadzone są roboty ziemne, a zbiorniki są częściowo opróżniane z wody. W rezerwacie przyrody Morysin w Wilanowie ZZW wyremontowało już zastawkę i zamontowało dodatkowe ogrodzenie. Jednostka prowadzi prace także przy Trasie Siekierkowskiej, na Stawach Brustmana na Bielanach i zbiornikach Moczydło 1 oraz Moczydło 2 na Ursynowie. 

Realizacja projektu pn. „Ochrona zagrożonych gatunków związanych z siedliskami wodnymi na terenie Warszawy” jest możliwa dzięki dofinansowaniu w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.