ILU MIESZKAŃCÓW MA WARSZAWA?

OKOŁO 2,070 MLN OSÓB MIESZKAŁO W WARSZAWIE WIOSNĄ 2018 ROKU. ALE
TYLKO W TYGODNIU ROBOCZYM, BO W WEEKENDY LICZBA SPADAŁA DO 1,874 MLN
– TAK WYNIKA Z NOWATORSKIEGO BADANIA PRZEPROWADZONEGO PRZEZ URZĄD
M.ST. WARSZAWY I FIRMĘ ORANGE.

Pytanie o liczbę mieszkańców tylko pozornie jest proste. Różne
źródła podają różne dane, wynikające z różnych przyjętych
metodologii liczenia. Przykładowo, Urząd Statystyczny szacował, że
na koniec 2018 r. w Warszawie mieszkało 1 777 972 osób (960 312 kobiet
i 817 660 mężczyzn). Z kolei w rejestrze osób zameldowanych w
Warszawie, prowadzonym przez Biuro Administracji i Spraw Obywatelskich,
31 grudnia 2018 r. było 1 637 488 osób.

Dokładna wiedza o liczbie mieszkańców, zarówno w skali całego
miasta jak i poszczególnych dzielnic, jest niezbędna do właściwego
planowania przestrzennego, organizowania transportu publicznego i
edukacji oraz zapewniania właściwej opieki zdrowotnej – by wymienić
tylko te trzy obszary życia miasta. I dlatego Urząd m.st. Warszawy
sięgnął po dodatkową, nowatorską metodę oszacowania liczby
mieszkańców w Warszawy: analizę „big data” z sieci telefonii
komórkowej. W 2018 r. Urząd nawiązał współpracę z firmą Orange,
jednym z największych operatorów telekomunikacyjnych w Europie i w
Polsce. Na podstawie danych zebranych z sieci oraz przy wykorzystaniu
eksperckiej wiedzy Orange (szczegóły w opisie metodologicznym),
uzyskano następujące wyniki:

 ·         W maju 2018 r. w wybranym tygodniu roboczym (od
poniedziałku do piątku) w Warszawie przebywało w ciągu dnia średnio
2,275 mln osób. W tej liczbie znalazły się jednak także te osoby,
które do Warszawy przyjeżdżają do pracy spoza miasta. Za
mieszkańców Warszawy można natomiast uznać te osoby, które w
badanym okresie regularnie spędzały noc w stolicy – tych było
średnio 2,070 mln (licząc każdą noc tygodnia roboczego 21.05 –
27.05.2018).

 ·         Analiza pozwoliła oszacować, jak wielu mieszkańców
regularnie wyjeżdża z miasta na weekend. W badanym okresie, w
weekendową noc w Warszawie przebywało średnio 1 874 tys. osób – aż
o 196 tys. mniej niż nocą w tygodniu roboczym. Co oznacza, że prawie
200 tys. osób mieszka w stolicy tylko w dni powszednie, a na weekend z
niej wyjeżdża.

 ·         W badaniu zebrano także dane na poziomie dzielnic. Wyraźny
jest podział na dzielnice-sypialnie (które w ciągu dnia roboczego
opuszcza najwięcej osób) i dzielnice, w których skoncentrowane są
miejsca pracy. Przykładowo, w środę 23 maja 2018 r. w Śródmieściu
było o 220 tys. osób więcej niż w ciągu nocy; na Woli 82 tysiące,
we Włochach 70 tys., na Mokotowie 66 tys., na Ochocie 48 tysięcy. W
ten sam dzień z Bielan i Bemowa „ubyło” (na czas pracy) po 48 tys.
osób, na Targówku 39 tys. osób. Mniejsza też była liczba osób
przebywających za dnia (w porównaniu do nocy) na Pradze-Południe i na
Ursynowie (-35 tys.), na Białołęce (-30 tys.) i w Ursusie (-27 tys.).
Dzielnica, którą można nazwać kierunkiem nr 1 w ciągu dnia jest
Śródmieście. Najczęściej kieruje się tam ludność dojeżdżająca
z poza miasta, z Żoliborza, Woli, Bielan, Mokotowa, Pragi-Południe,
Pragi-Północ, Białołęki i Targówka.

 ·         Analiza danych z telefonii komórkowej pozwoliła oszacować
nie tylko liczbę osób przebywających w mieście w dzień i w nocy,
ale także liczbę osób przemieszczających się w ciągu dnia i nocy
między poszczególnymi jednostkami administracyjnymi (na poziomie
województwa, powiatu, dzielnicy oraz obszarów MSI). W tygodniu
roboczym najwięcej osób do Warszawy przyjeżdża z powiatu
wołomińskiego (70 tys.), pruszkowskiego (48,5 tys.) i piaseczyńskiego
(46,5 tys. osób). W trakcie weekendu ruch odbywa się przede wszystkim
w drugą stronę. Z 196 tysięcy osób, które na sobotę i niedzielę
wyjeżdżają z Warszawy, 139 tysięcy jedzie do różnych miejscowości
województwa mazowieckiego. Ponad 11 tysięcy wyrusza do województwa
lubelskiego, 10,5 tys. – do łódzkiego. Najmniej, bo niespełna 400
osób wiosną 2018 r. jeździło na weekendy do województwa opolskiego.


 OPIS METODOLOGII

 Analizę przeprowadzoną na zlecenie Urzędu m.st. Warszawy przez
Orange wykonano na podstawie badania zdarzeń rejestrowanych w sieci
komórkowej Orange Polska powiązanych z jej użytkownikami i ich
zachowaniem. „Zdarzenia”, o których tu mowa to wszelkie interakcje
takie jak np. wysłanie SMS, otrzymanie maila, zmiana lokalizacji i
związana z tym zmiana stacji bazowej jako miejsca logowania urządzenia
mobilnego. Każde takie zdarzenie wiąże czasowo telefon/modem
komórkowy z pobliskimi stacjami bazowymi, co pozwala wyznaczyć
położenie tego urządzenia w danym momencie. Aktywność urządzeń
mobilnych była przeliczana na liczbę mieszkańców w oparciu o dane
operatora (m.in. udział w rynku w obszarze Warszawy, wewnętrzne dane i
raporty Orange), przy wykorzystaniu algorytmów skonstruowanych przez
ekspertów Orange. W oszacowaniu uwzględniono fakt, że np. małe
dzieci nie maja telefonu, nastolatkowie mogą korzystać z kart SIM
zarejestrowanych na rodziców, a osoby najstarsze mogą nie używać
telefonów). W obliczeniach wykorzystano oficjalne dane o populacji
pochodzące z GUS (piramidę wieku populacji m.st. Warszawy).

 Analiza objęła osoby, które pomiędzy 09.04.2018 r. a 27.05.2018 r.
przebywały w Warszawie w ciągu doby przez co najmniej 3 godziny.
Pozwoliło to wyeliminować osoby, które jedynie przejeżdżały przez
miasto. Pozostałych, którzy przebywali w Warszawie dłużej niż 3
godziny, podzielono na segmenty:

 A. ludność nocna, przebywająca między 0.00 a 6.00 przez min. 3
godziny

 B. ludność dzienna, przebywająca między 10.00 a 17.00 przez min. 3
godziny

 C. ludność dojeżdżająca.

 Następnie wśród nich wyróżniono grupy w zależności od liczby
dni/nocy spędzonych w Warszawie w badanym okresie (min. 0, max. 28).
Obserwacje prowadzono przez 4 tygodnie w dni typowe (bez świąt,
długich weekendów), zaś w ostatnim tygodniu (21-27.05.2018 r.)
uzyskano ostateczne wyniki.

Z raportem można się zapoznać tutaj [1].